İstanbul
Halkalı

DİKKAT EKSİKLİĞİ

 

                                                            Dikkat Eksikliği

Son yıllarda sıklıkla duyduğumuz dikkat eksikliği aslında ciddi bir tanının parçasıdır. Genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite (ADHD/ DEHB) birlikte konulan bir psikolojik bozukluğun adıdır. Günlük yaşamda aslında kastetmeye çalışılan genellikle dikkat dağınıklığıdır. Dikkat eksikliği son yılların üzerine en çok araştırma yapılan konularından biridir. Yaşam boyu etkilerinin sürmesi bu konunun üzerinde bu kadar eğilinmesinin en önemli sebeplerinden biridir.

Dikkat eksikliği genellikle okul öncesi dönemdeki çocuklarda okula başlama süreci ile fark edilmeye başlar. Bu dönemde çocuklar okuldaki çalışmalarda ayrıntıları anlamakta ve görmekte güçlük çekerler. Yönerge takibi yapmada daha fazla tekrara ve yönlendirmeye ihtiyaç duyarlar. Aldığı görevlerde ve oyunlarda sorumluluklarını yerine getirmede zorluk yaşarlar. Genellikle konuşmalar sırasında karşısındakini dinlemiyormuş gibi gözükürler. Art arda verilen görevlerde doğru sıralama yaparken zorlanırlar. Genellikle bunun gibi zihinsel çaba gerektiren görevleri almaktan kaçınırlar. Dikkati dış uyaranlar tarafından çabuk dağılır. Günlük rutinlerde unutkan gözükürler, sıklıkla bir şeylerini kaybetme eğilimindedirler. Bu belirtilerin birçoğu çocuğumuzda var ise bu konu ile ilgili bir uzmana gözükmede fayda var demektir. Fakat başta da belirttiğim gibi dikkat eksikliği ve dikkat dağınıklığını karıştırmamak lazım. Çocukların 2-6 yaş dönemlerinde dikkat süreleri 10-20 dakika arasında değişmektedir. Bu süre sonrasında dikkatleri başka şeylere kaymaya başlar. Hareketli bir dönemde oldukları için sık sık etkinlik değiştirebilirler. Bireyselliklerini kazanma döneminde oldukları için zaman zaman bizlerin söylediklerini duymam azlığa gelme eğiliminde olabilirler. Bu bizi gerçekten dinlemedikleri anlamına gelmez. Bu sebeple çocuklarımıza tanı koyma eğilimlerinden uzak durmalı ve şüphelendiğimiz durumlar karşısında uzmanlara başvurmalıyız.

Dikkat eksikliğinin kaynaklanma sebepleri arasında genetik faktörler ağırlıklı olduğu gibi özellikle küçük yaşlarda telefon, tablet ve televizyona maruz kalmak da araştırmalar tarafından sebeplerin ilk sıralarında yer alıyor. 0-2 yaş döneminde çocukları bunlardan kesinlikle uzak tutmamız gerekmektedir. Sonraki dönemlerde de çok kısa bloklar halinde izletilebilir. Fakat bu yaş grubunun temel ihtiyaçlarının gerçek oyun ve ilgi olduğunu unutmamak gerekir.

Dikkat eksikliğinde profesyonel planlanmış programlar ve ya psikiyatrik müdahaleler tedavi olarak kullanılmaktadır. Bizlerin bu konuda yapabileceği en önemli şey çocuklarımızı telefon, tablet ve televizyondan mümkün olduğunca uzak tutarak bol bol oyun ve sosyal ilişkiler içinde büyütmek olabilir.

Uzman Klinik Psikolog Deniz Akgül