BİTLENME

BİTLENME

Saç biti, varlığı binlerce yıl öncesine uzanan, küçük, kanatsız, gri veya açık kahverenginden kızıl kahverengine kadar değişiklik gösteren, yaklaşık 3 mm uzunluğunda böceklerdir. Bitlerin yegâne besin kaynağı, üzerinde yaşadığı kişidir. Bitin ısırdığı ilk etapta hissedilmez, fakat daha sonra şiddetli bir kaşıntıya yol açar. Kaşımakla cilt yaralanması meydana gelir ve bu yaralar kolayca kapanmayıp iltihaplanabilir. Bitler yalnızca insan vücudunda yaşayabilirler. Vücuttan uzaklaştırıldıkları zaman kısa sürede ölürler. Evcil hayvanlar üzerinde yaşayamazlar. Bit yumurtaları (sirke)

Çoğunlukla “sirke” olarak adlandırılan bit yumurtaları, 1 mm büyüklüğünde küçük yumrulardır. Sirkeler, başa yakın saç diplerinde, saça iyice yapışır ve normal taramayla temizlenemezler. Larvalar 7 ila 10 gün içerisinde sirkeden çıkar, 7 ila 10 gün daha geçtikten sonra tam olgunluğa erişerek yumurta bırakabilirler. Sirkeler insan vücudu dışında, (kumaş ve battaniye üzerinde) 10- 15 gün canlı kalabilirler.

Bit nasıl bulaşır?

Saç biti son derece bulaşıcıdır. İnsandan insana geçer. Sirkeler ise bulaşıcı değildir. Saç bitleri kanatsızdır, bacakları da zıplamaya elverişli değildir. Bu nedenle uçması ve zıplaması mümkün değildir, yalnızca sürünerek hareket edebilirler. Saç biti, başında bit olan kişilerin saçından doğrudan temas yolu ile bulaşır. Anaokulu, okul, yurt, kışla, tutukevi ve diğer kamu tesislerindeki ortak kullanım alanları ile toplu taşıma araçları bit bulaşması için uygun mekânlardır. Kişilerin baş teması ya’ da aynı şapka, eşarp, yastık, saç bantları, tarak gibi kişisel eşyaların kullanılması yolu ile bulaşır. Saça temas eden diğer cisimlerde (koltuk, tüylü oyuncaklar vb.) hastalığın bulaşmasına sebep olabilir. Örneğin toplu taşıma araçlarında otururken koltuk başlığına baş dayamak bile bit bulaşmasına sebep olabilir.

 

Bitlenmenin temizlikle ilgisi var mı?

Bitlenmek yaygın olarak düşünüldüğü gibi kişisel temizlik ve hijyene bağlı bir problem değildir. Kişinin aşırı temiz veya pasaklı olması bit için fark etmez. Bit hem temiz saçta hem de kirli saçta olabilir. Unutmayınız bit kan emerek beslendiği için saçta kepek veya kir tabakası olmadığında kafa derisini daha kolay aşıp beslenebilir, bu yüzden bit temiz saçı kirli saça tercih eder. Bir başka deyişle saçınızı sık sık yıkamanız, olsa olsa çok temiz bitlere sahip olmanızı sağlayacaktır!

Bitlenmenin belirtileri nelerdir?

Dikkatli bir kontrol erken teşhis sağlar. En ufak bir şüphede dahi saçları tarakla ayırıp büyüteç kullanarak inceleyiniz. Baş biti zor görülür. Saçlara ve başın derisine sıkıca yapışırlar. Saçın rengine uyarlar. Ancak bit kitleleri fazlasıyla çoğalınca kolayca görülebilir. Kafa derisinde şiddetli bir kaşıntıya sebep olurlar ve böylece kişi sürekli olarak başını kaşır. Saç diplerine sirke denilen yumurtalarını bırakırlar. Sirkeler, açık renkte olduklarından koyu renkli saç üzerinde kolaylıkla görülebilirler.

Bitlendim ne yapabilirim?

Bitlenmek son derece stresli bir durumdur. Aman telaş etmeyin. Sakin olun. Utanmayın, utanmak için hiçbir nedeniniz yoktur. Öncelikle bitin kaynağını bulmaya çalışın. Bitler kendiliğinden oluşmaz. Ailenizde bit görüldüyse, çevrenizde bitlenmiş olan başka kişilerde vardır. Bu kişiler durumun farkında olmayabilir. Çünkü bitler bazen aylar boyu fark edilmeyebilir. Bu nedenle bitin nereden bulaştığını bulmak önemlidir. Bunu başkalarına fark ettirmeden bulmalısınız. Diğer kişiler özellikle okullarda çocuğu bulunan anne babalar bitten bahsedildiğinde durumu kendilerine yapılmış hakaret olarak algılayabilirler. En kısa zamanda doktorunuza veya eczacınıza danışarak gerekli tedaviye başlayınız.

İdeal bir bitlenme tedavisi nasıl olmalıdır?

Bit tedavisinde kullanılan ilaçlar güvenli ve etkili olmalıdır. tek bir uygulama ile kısa sürede etkili olmalıdır.
Sadece bitleri değil, yumurtaları da öldüren etkiye sahip olmalıdır.
Kalıcı ve koruyucu etkiye sahip olmalıdır. Bit ve sirkelerin tekrar saça yerleşmesini engelleyecek etkiye sahip olmalıdır.
İyi tolere edilmeli, toksik ve yan etkisi bulunmamalıdır.
Hoş kokulu olmalı, saçların birbirine geçmesini önleyecek, taramayı kolaylaştıracak, etrafa bulaşmayan, saçları besleyen ve bol köpük elde edecek özelliklere sahip olmalıdır.
Bit tedavisinde kullanılan ilaçlarda büyük gelişmeler sağlanmış, bunun sonucunda, güvenli, yüksek oranda etkili, hem bitleri hem de sirkeleri öldüren permetrin etken maddesi içeren ilaçlar geliştirilmiştir. Bit tedavisinde yaygın olarak kullanılan permetrin en az iki hafta süre ile kalıcı etkiye sahiptir. Günümüzde permetrin, hem bitlere hem de yumurtalara (sirke) karşı etkili olması, koruyucu etkiye sahip olması, kullanım kolaylığı, yan etkilerinin az olması ve güvenilir olması nedeni ile tercih edilmektedir.

: Parazitlerin tekrarlamasını veya yayılmasını kontrol etmek için hijyenik önlemlerin alınması

Şapkalar, eşarplar ve ceketler dâhil bütün giysiler, yatak örtüleri, havlular ve sabun bezleri çok sıcak su ile makinede yıkanır ve kurutucunun sıcak devresi kullanılarak en az 20 dakika kurutulur, yıkanmayan giysiler veya yatak örtüleri kuru temizlemeye tabi tutulur.
Peruklar, saç fırçaları ve taraklar çok sıcak sabunlu su ile 5- 10 dakika yıkanır ve başkalarıyla paylaşılmaz.
Ev ve odalar, kumaşlı mobilyalar, halılar ve yerler tamamen elektrik süpürgesi ile temizlenir.
Bütün oyuncaklar çok sıcak sabunlu su ile 5- 10 dakika yıkanır veya hava geçirmeyen plastik bir torbada 2 hafta muhafaza edilir, bu özellikle yatak üzerinde kullanılan doldurulmuş oyuncaklar için önemlidir.
Bit ilacını kullandım ama saçımı taradığımda hala dökülen beyaz bir şeyler oluyor. Bu durumda ne yapmam gerekir.

Canlı bit ve sirkeler saç diplerine yakın mesafede adeta yapışırlar. Bunların normal tarama ile saçtan düşmesi mümkün değildir. Ölü yumurtalar ise tedavi uygulandıktan sonra tarama sırasında saçtan uzaklaştırılabilir. Uygulanan tedaviye rağmen, saçlar taranırken düşen beyazımsı renkteki oluşumlar baş derisi, kepek, ölü bit ve sirkeler olabilir. Bu tedavinin amacına ulaştığını gösterir.

Tedaviyi uyguladım. Ama bitten kurtulamadım. Neyi yanlış yapmış olabilirim?

Çevrenizdeki başka kişilerde bitlenmiş olabilir. Başarılı bir tedavi için, tedavinin onlarla birlikte aynı zamanda yapılmasını sağlayınız. İlacı yeterli miktarda ve yeterli süre ile uygulayınız. İlacı vücudunuzun üst kısmı çıplak iken uygulayınız. Zira bitler geçici olarak giysilerinize kaçabilir.