Kayseri
Çaybağları

ORFF VE ÇOCUK EĞİTİMİNDE RİTİM ETKİSİ

Müzik evrenseldir. Ritim ve müzik, ilk kez anne karında, annemizin kalp atışlarıyla yaşamımıza girdi. İşte bu yüzden evrenseldir. Çocuk gelişiminde ve insanın gelişiminde büyük rol oynar.

Biz insanlar, en sevdiğimiz şey müzik ve ritimdir. Hemen hemen hayatımızın her alanında vardır. Fetüs daha anne karnındayken annenin organlarının ritmi ile yaşar. Kan dolaşım sesleri, barsak ve mide sesleri, hem ilk hem de en çok duyduğu ve kendisini en çok etkileyen, annesinin kalp atım sesi ile uyur, uyanır ve dünyaya gelene kadar bu ses ile yaşar. Ve anne karnındaki yolculuğun sonunda bir ritim ile dünyaya gelir. Geliş şekli nasıl olursa olsun ritimle gelir. Bundandır ki müzik evrenseldir. Yani ne kadar farklı dili, dini, ırkı paylaşsak da bizi aynı çatı altında toplar.

Ufak bir melodi duyduğunda tepki vermeyen hiçbir varlık yoktur. Bazı bilimsel çalışmalar ineklerin süt veriminde klasik müzik kullandıklarında etkili sonuç aldıklarını ortaya koymuşlardır. Kaldı ki en değerli varlık olan insanı sakinleştirme ve geliştirme özelliği olmasın. Bu yüzden uzmanlar tarafından hamileyken annelere, bebeklere, çocuklara sakinleştirmek, rahatlatmak ve ruhsal gelişim için tavsiye edilmektedir.

Görüyoruz ki, ritim; müzik dans ve konuşmada doğası gereği var olan temeldir.  Müzik; insanın kendini en iyi ifade etme biçimidir. Kaç yaşında olursa olsun çocuğundan yaşlısına, sağlıklısından engellisine herkesin sanatsal olarak ifade etme gücü vardır. Bundan yola çıkarak Alman besteci Carl Orff ve dansçı Gunild Keetman geliştirdikleri orff – schulwerk yaklaşımının temellerini 1930 yılında atmış. Münih’te okul kurarak gelişimlerini sürdürmüşlerdir.

Orff; ritim içinde, vücut sesi, jestler vurgulanarak insan sesi ile her ölçüyü Orff’un çalgılarıyla, o anki doğaçlamaya şekil veren öğe olarak, ritmi tekrarlamak suretiyle doğmuştur.

Orff çalgıları:

* Çelik üçgen
* Ritim çubukları
* Zil
* Timpani
* Gong
* Ksilofon
* Metalofon
* Bango
* Marakas
* Kastanyet
* Tef
* Glockenspieller

Ve çeşitli büyüklükteki davullar en bilinenleridir.

Orff ülkemizde son on yılda, çocukların ruhsal ve bedensel gelişimleri için faydalı bir sosyal aktivite haline gelmiş ve giderek yaygınlaşmaktadır. Kreş ve anaokulunda 2-6 yaş grubu çocuklarda orff eğitimi verilmeye başlanıyor. İçinde müzik ve ritim olduğu için artık huzur evlerinde de yaygınlaştırılmaya çalışılıyor.

Orff temel müzik eğitimi değildir. Orff yaklaşımında beynin sağ (duygusal) ve sol (bilişsel) tarafı birlikte kullanıldığı için öğrenme kalıcıdır. Kültürel ve sosyal öğrenmede etkili sonuç verir. Çocuklarda birçok kişisel potansiyel gelişim alanları vardır.

Orff yaklaşımı çocukta sahip olduğu bu potansiyeli bulup ortaya çıkarmayı hedefler. Orff için sonuç değil, süreç önemlidir. Bu süreç içerisinde çocukların önüne birçok alternatif serilir. Eğitimin temelinde müzik ve ritim yer alsa da eğitimine müzik ve enstrüman ile devam etmesi gerekmiyor. Çocuğun zekası hangi alanda ilgiliyse zekasını da o alanda geliştirmesi için ona göre bir sanatsal dala yönlendirilir. Böylece erken çocukluk döneminde yeteneği keşfedilmiş olur. Yeteneği olduğu dala doğru hayatı kıvrım almaya başlar.

Ne olursa olsun hangi dalda olursa olsun en güzeli, en iyisi olsunlar. Severek istedikleri ve yetenekleri doğrultusunda yol alsınlar. Çocuklar geleceğimizin yatırımları, hayallerimiz, yaşamımızda yapamadığımız başarılarımızı onların yapabilmesi için var gücümüzle çalıştığımız nakış nakış işlediğimiz yaşam boyu ödevlerimizdir. Her eksik olan ödevin telafisi vardır ama çocuk yetiştirmede yoktur. Hele ki yaşamını belirleyecek seçimlerde yönlendirme hususunda, bu yüzden ebeveynler olarak daha hassas davranmalı, telafisi olmayan yanlışlar yapmamak için müzikte buluşalım ve bırakalım doğru eğitimle onlar yolunu bulsunlar.

Eğer çocuğun müziksel zekası yüksekse, enstrüman kullanabilme yaşı olan 5 ila 6 yaşına kadar orff ile pekişip 5-6 yaşından itibaren müzikte temel enstrüman olan piyano ile eğitime başlanır. Sonra başka enstrümana kabiliyeti varsa ona yönlendirilir. Belki de iyi bir virtüöz olma adımları böylece atılmış olunur.