İŞARET DİLİ EĞİTİMİNİN ÖNEMİ

Sessiz bir dil: İşaret Dili

Karşılaştığımız birkaç İşaret Dili Eğitimi üzerine bu konuyla ilgili araştırma yapmaya başladık. Çıkış noktamız ve aklımızdan çıkmayan soru ise; "Hiçbir engelim yokken neden işaret dili öğreneyim ki?" oldu. Bu konuyla ilgili sizleri biraz meraklandırabilmek,  aydınlatmak ve öğrenmeye teşvik etmek için bu yazıyı hazırladık.

İşaret Dili derin ve dallı budaklı bir konu. Engellerden, istatistiklerden, psikolojiden, devlet politikalarından ve tabi ki iletişimden bahsetmeden sadede gelmek zor. Ama öncelikle İşaret Dili nedir, bunu açıklayarak başlayalım.

İşaret Dili nedir?

İşaret Dili işitme veya konuşma engellilerin aralarında iletişim kurabilmek için el hareketlerini, yüz mimiklerini ve bir bütün olarak vücut dilini kullanarak oluşturdukları sessiz, görsel bir dil.

Artık bilinçlendikçe yavaş yavaş azalan bir yanlış kanı ise İşaret Dili'nin evrensel olduğu. Dünyanın neresinde kimle olursa olsun iletişim kurabileceğimiz evrensel bir dil iyi olurdu, ancak İşaret Dili bu tanıma uymuyor. Ülkeden ülkeye değişen İşaret Dili'nin bölgelere göre farklılık gösteren aksan ve lehçeleri bile var. Ayrıca, Türk İşaret Dili ve Türkçe'nin gramer yapısı olarak birbirinden farklı iki dil olduğunu belirtmek gerekiyor.

Günümüzde Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kullanılan İşaret Dili ise kökeni 16. ve 17. yüzyıllarda Osmanlı Devleti'ne uzanan Türk İşaret Dili, kısaca TİD. Tarihi oldukça eskiye dayanan TİD'nin Osmanlı mahkemelerinde bu dilin kullanıldığına dair bilgiler var. İlk işitme engelliler okulu yine Osmanlı döneminde II. Abdülhamit tarafından 1902'de kurulan Yıldız Sağırlar Okulu'dur ve günümüz TİD'nin temelinin burada atıldığı tahmin edilmektedir. İşaret Dili görsel bir dil olduğu için yazılı tarihte yaygın olarak kayıt altına alınmamıştır.

İşaret Dili ne değildir?

İşaret Dili sözcük, deyim ve düşüncelerin el, yüz ve beden hareketleriyle karşılığının ifade edildiği bir iletişim yöntemidir. İşaret dili yazılı olarak kullandığımız sembollerin, yani harf şekillerinin parmaklar aracılığıyla gösterilmesi ve bunu peşpeşe yaparak bir sözcük ifade etmek değildir. Bu yönteme parmakla heceleme denir ve işaret dilinin sadece bir bölümünü oluşturur. İşaret Dili parmak hecelemesinden ibaret değildir.

İşaret Dili pandomim gibi bir sözsüz tiyatro değildir.

İşaret Dili sadece el ve kol hareketlerinden oluşmaz. Mimik, yani yüz ifadesi, ve beden hareketleri de bu dilin bir parçası.