Aksaray
SPORUN VE SANATSAL FAALİYETLERİN PSİKOLOJİK FAYDALARI
Spor yapmanın çocuğunuzun kendisine olan saygısını, benlik değerini ve özgüvenini etkileme gibi bir
potansiyeli var. Tenis, yüzme, basketbol ya da beysbol gibi herhangi bir spor dalında ustalaşmak
çocuklara yeni faaliyetler denemek için özgüven veriyor. Amerikan Pediatri Akademisi’nde yapılan
araştırmalar, sporun aile desteğiyle birlikte çocuğun kendisi hakkındaki hislerini olumlu
etkileyebileceğini belirtiyor. Özellikle kaygı sorunları yaşayan çocukların spor aktivitelerine
yönlendiklerinde kaygı düzeylerinde azalma görülüyor.
Liderlik Becerileri
Spor bir çocuğun liderlik becerilerini geliştirmesini etkilemektedir. Liderlik becerileri çocukların
yaşamlarında önemlidir ve başkalarıyla sahada kurdukları iletişim bu liderlik becerilerini gelecek için de
şekillendirebilir. Özellikle basketbol ve voleybol gibi takım sporlarında liderlik rolü çocuğun üstlenmesi
gereken bir rol olarak karşısına çıkar ve bu becerisini geliştirir. Araştırmalar, çocukların sporda liderlik
becerilerini geliştirmeleri ile çatışma yönetiminde de daha başarılı olduklarını göstermektedir.
Kişisel Gelişim
Spor dalları ile uğraşmak çocuğun karakter gelişimini de olumlu yönde etkiler. Örneğin, futbolun
sahada sadece topa vurmaktan ibaret olduğunu düşünebilirsiniz ancak küçük çocuğunuz bu oyunu
oynamaya başladığında etik kuralları, paylaşmayı, iletişimi, zamanı yönetmeyi ve çatışma yönetimi gibi
becerileri sahadayken fark edilebilir ve mükemmelleştirebilir. Sporun sadece bir eğlence ya da
egzersiz aracı değil kişisel gelişim için de önemli bir ders olduğu unutulmamalıdır.
Yetişkinlerle İlişkiler
Spor dışında, çocuklarla yetişkinlerin ilişkileri öğretmenler, aile üyeleri ve ebeveynler ile kısıtlıdır.
Bütün bu ilişkilerde, yetişkinler otorite ve disiplin sağlayan rolündedir. Spor, çocukların düşünme
yollarını ve yetişkinlerle bağlantı kurmasını etkilemektedir. Sporla uğraşan çocukları hedeflenen bir
amaca ulaşmaları için koçluk yapan yetişkinler, disiplinin yanı sıra çocukları bu hedefe yönelik olarak
desteklemekte ve yetiştirmektedir. Bu koç ve sporcu çocuk ilişkisi çocukların diğer yetişkinlerle daha
uyumlu ilişkiler kurmalarına ve daha özgüvenli hissetmelerine yardımcı olur.
Arkadaş Edinmek
Sporun pozitif etkilerinden biri de arkadaş edinme becerisidir. Özellikle daha içe dönük olan çocuklar
arkadaş edinmek konusunda sıkıntı yaşayabilir ve bu durum onları üzgün ve dışlanmış hissettirebilir.
Bir spor takımının üyesi olmak, üyelerin beraber geçirecekleri zamana bağlı olarak arkadaş edinmesini
doğal olarak gerçekleştireceğinden bu süreci kolaylaştırır. Saatlerce yapılan antrenmanlar takım
üyelerini birbirine bağlar. Çocuklar bu sayede sosyalleşme becerilerini geliştirirler ve uzun süreli
arkadaşlıklara sahip olurlar.
Olumlu Beden Algısı
Özellikle ergenlik dönemindeki gençlerin beden algıları olumsuz olmaktadır. Bu dönemde bedeni ile
ilgili kaygılar yaşayan gençler daha düşük özgüven geliştirmektedirler. Spor dallarından biri ile
ilgilenmek onların daha sağlıklı, daha fit olmalarını sağlayarak özgüvenlerinin artmasına yardımcı
olacaktır. Erken yaşta spor alışkanlığı kazanıldığında çocuk daha çok evin dışında olmak isteyecek,
internette zaman geçirmek veya TV izlemek gibi pasif aktivitelerden uzaklaşacaktır. Düzenli sporla
birlikte sağlıklı kilosuna ulaşacağı için obezite ya da yeme bozuklukları gibi sorunları yaşama ihtimali
ortadan kalkacaktır.
Akademik Kazançlar
Sporla ve diğer fiziksel aktivite formlarında yer alan çocuklar, akranlarından akademik olarak daha iyi
bir performans sergilemektedirler. Özellikle çocuğun ilgilendiği spor dalında büyük bir dikkatle
aktiviteye odaklanması zihinsel performansı arttırmakta ve idrak etme sürecini hızlandırmaktadır.
Araştırmalar, sporla uğraşmanın nörotrofin (sinir dokusuyla ilgili) üretimini arttırdığını, küçük
proteinlerin sinir sisteminden salgılanmasına ön ayak olduğunu göstermektedir. Bu da unutkanlık ve
ileriki yaşlarda yaşanma ihtimali olan demans, alzeimer gibi rahatsızlık risklerini azaltmaktadır.
Stres ve Depresyon
Araştırmalar, sporla kazandırılan fiziksel egzersizlerin çok yüksek düzeyde olmayan depresyon
belirtilerini ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olmakta olduğunu göstermektedir. Stresle ilgili yapılan
çalışmalar ise sporun strese karşı bir koruyucu bir özelliği olduğunu göstermektedir. Özellikle fazla
egzersiz seviyelerinde stresle karşı karşıya kalındığında daha az sağlık problemleri gözlemlenmekte
ve çocukları stresin sebep olduğu sağlık şikâyetlerine karşı korunduğu bilinmektedir.
Yaşam Becerilerinin Öğrenilmesi
Bir sporla uğraşmak, çocuklara liderliği, takım çalışmasını ve işbirliğini de kapsayan pek çok önemli
hayat becerilerini öğretir. Çocuklar aynı zamanda stresle ve baskıyla baş etmesini, hedef belirlemeyi
ve bir hedefe ulaşmak için sıkı çalışmayı da öğrenirler. Bir sporla uğraşmak, çocukların akranlarıyla
ilişki kurmalarına katkıda bulunur. Bütün bu tecrübeler, onların daha rahat çalışabilir hale gelmelerini
sağladığı gibi evde, okulda ve ya işte diğer insanlarla nasıl çalışacaklarını öğrenmelerine de yardımcı
Ancak ebeveynler çocuklarını yalnızca bir spor dalı ile sınırlı tuttuklarında başka bir sporun doğasında
olan ve ortaya çıkabilecek motor ve sosyal becerileri öğrenemeyebilir. Bütün sporlar çocuklara çeşitli
beceriler kazandırırken her spor dalının ayrı ayrı bazı becerileri ön plana çıkardığı unutulmamalıdır.
Basketbol ve Voleybol; liderlik becerileri, takım çalışması, paylaşma, güven ilişkisi kurma, yakın
ilişkiler kurma becerilerini daha çok geliştirirken Tenis; çabuk karar verme, zaman yönetimi, istikrarlı
olma, özgüven ve bireysel olarak hareket edebilme becerilerini geliştirir. Yüzme; daha çok hedef
odaklılık, konsantrasyon, kişisel disiplini arttırırken Eskrim karşı tarafı analiz etme, risk alma ve karar
verme becerilerini arttırır. Diğer yandan Atletizm bütün spor dallarının temeli sayılır ve koordinasyon
ve konsantrasyon becerilerini geliştirir.