ANNE VE BABA TUTUMLARI

<< Tüm Yazılar

Çocukların aile ile olan ilişkisi çocuğun diğer bireylere, nesnelere, hayata karşı aldığı tavırları etkilemektedir. Aile çocuğa; sorun çözümlerini, çocuğun yeteneklerini geliştirmesini, sosyalleşmeyi öğrenirken uygun davranış ve modelleri öğretir. Anne- baba- çocuk ilişkisi temelde anne ve baba tutumlarına bağlıdır.

Anne ve babaların çocuklarına tutumlarını etkileyen bazı değişkenler vardır. Hayalin- deki çocuk ile dünyaya gelen çocuk beklentilere uygun olmadığı takdirde anne-babada bilinç dışında reddetme tavrı gelişebilir. Kültürel değerler ve kuşaklar arası değişiklikler anne – baba tutumlarını etkiler. Anne- baba rolünden haz alan yetişkinler tutumlarında ebeveynlikten haz almayan yetişkinlere göre daha olumlu ve uygun tavırlara sahip olurlar. Anne babanın olumlu tutumları çocuğun kendine özgü bir benlik geliştirmesine izin verir. Benlik kavramı; çocuğun kendini diğerlerinden ilk ayırmaya başladığı 2 yaş civarında gelişir. Çocuğun benlik saygısı yüksek, sorumluluk duygusu ve özdenetimi gelişmiş bir birey olmasını sağlar. Buna karşılık olumsuz tutumlar, benlik saygısı, girişkenlik düzeyi, bağımsızlık ve iç kontrolün düşük olması, yüksek düzeyde saldırganlık ve güvensizlik ile sonuçlanır.

Yaygın olan anne-baba tutumları şunlardır. Anne- babanın çocuk yetiştirme stili ve bağlanma sürecindeki aşırı koruyucu ebeveyn ve oluşan kaygılı bağlanma yaşayan çocuk; özgüveni düşük, başkalarına bağımlı yaşan bir kişilik oluşturabilir. Buna karşılık hoşgörü geliştirme; çocuğun istediği şeyleri yapabilmesine olanak verme çocuğun kendine olan güvenini arttırır, ebeveynine ve diğer insanlara güvenli yaklaşımını sağlar. Eşler arasındaki ilişkinin değişimi, çocuğun bedensel ve ruhsal ihtiyaçlarını dengeleyememe çocuğu reddetme davranışına yol açabilir. Buna karşılık anne- baba rolünün kabulü, çocuğa sevgi dolu ve ılımlı davranışlar çocuğu ılımlı, işbirlikçi ve sosyalleşmeye hazır bir kişi yapar. Kardeşi olan çocuklarda anne- babanın sevgi konusunda çocuğu ayırmadıklarını söylemeleri üzerine tutarsız ve bir çocuğun üzerine aşırı düşkün davranışları çocukları akranlarına karşı saldırgan tutumlara sokabilir.

Anne-babaların bu süreçte dikkat etmesi gereken noktalar; ebeveynler çocuklarını iyi tanımalı ve yeteneklerini fark ederek bu doğrultuda yönlendirmelidir. Kendi istek ve hayalleri doğrultusunda çocuk her etkinliğe zorlanmamalıdır. Çocukların davranışlarını kısıtlamak yerine davranışlarının somut sonuçları ile karşı karşıya bırakmak daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Anne- baba disiplin konusunda kurallar oluşturabilmeli fakat aşırı koruyucu/ baskıcı olmamalıdır. Çocuk için en önemli kavram olan “sevgi”yi çocuğa hissetirebilmelidirler. Yaş küçüklüğü sebebi ile çocuğun etkinliği veya girişimleri engellenmemelidir.

Çocuklarımızın sağlıklı ve mutlu bireyler olmaları bizim için en kıymetli gerçektir.