ÖFKE NÖBETİ

ÖFKE NÖBETİ

     0-4 yaş çocuğu olan birçok ebeveynin en güncel sorunu olan  “öfke nöbeti” kavramını tanımlamamız gerekirse; hoşnut olunmayan davranış ve cevaplara verilen tepkiler bütünüdür. Çocukların kendi istediklerini yaptırmasına yönelik bağırma, elindeki nesneyi fırlatma, ağlama gibi kullandıkları taktiklerinher biri mutlak öfke nöbeti kategorisine girmemektedir.

     Çocuğun günlük yaşam rutinini engelleyen, fiziksel olarak çocuğu güçsüz  hale getiren ve belli bir tekrar içinde gerçekleşen sinir tepkilerine “öfke nöbeti” denir. Çocuklar öfke nöbetlerini genelde engellenmişlikleri ve sahip olamayacakları şeyler adına kullanırlar. Öfke nöbetleri en çok 18 ay- 3 yaş arasında görülür. 0-3 yaş grubunda ki çocukların öfke nöbetlerinin temel kaynağı; isteklerinin gerçekleşmemesi sebebi ile uğradıkları hayal kırıklarının dil gelişminin tam oluşmadığından fiziksel olarak gösterişe vurmalarıdır. Bu yaş grubunda çocuk önce seyircisini beliriler. Bulunduğu mekanın tam orta yerine odak noktasına geçerek omuz üzerinden etrafı kontrol eder, herhangi bir sert nesne veya zarar verebilecek bir eşya varsa yerinin tekrar konumlandırır ve gösteri başlar. Bu durumda kontrolü elinde tutmaya çalışan ebeveyn bu durumu ya çözer ya da bir süre sonra gösteriye yardımcı olur.

     3 yaş ve üzeri yaş grubundaki çocukta öfke nöbetinin esas kaynağı, ebeveyne karşı bir otorite oluşturmak adına “bile bile”, istediğini yaptırana kadar devam eder. Burada dil ifade becerisini kazanmış, yetişkin ile tek farkı mantıksal çözümlemesi güçlü olmayan bir yetişkin adayının karşımıza bir güç olarak çıkmasıdır. 4 yaş sonrasında çocukta empati duygusu gelişmeye başlayacağından daha mantıklı, soğukkanlı bireyler olacaklardır. Öfke nöbetleri de geçici ama uzun süreli bir dönemdir. Gelişimsel yönü de olduğundan bu durumu kontrol etmek için birkaç ipucu elimizde bulunmalıdır.

• Aleni yerlerde gelişen öfke nöbetlerinin sizi utanç durumuna sokacağı psikolojisine igrmeyin. Bu durum her ebeveynin başına hiç beklenmedik yerlerde gelebilir. Bu durum sizin nasıl bir ebeveyn olduğunuzu değil; çocuğun ne kadar normal ve sağlıklı olduğunu gösterir. Bu durumu engelleyebileceğiniz rutini değiştirmeye çalışın. Çocuğun çok sevdiği oyuncak mağazasının önünden geçmekten ise avmnin başka bir kapısına yönelin. Farklı yerlere gidin. Misafirliğe giderken çocuğunuzun sıkılacağı bir yer olduğunu tahmin edebiliyorsanız en sevdiği oyuncakları, boyama kitapları, resimlerini yanınıza alın.
• Çocukların en sinirli anları yetişkinlerde de olduğu gibi aç, yorgun, hastalık zamanlarıdır. Bu zamanlarda onları zorlamayın. Okuldan yeni gelmiş bir çocuğu çikolata ödülü ile market alışverişine götürdüğünüzde normal bir çikolata yerine hepsinden isteyecektir. Alışverişlerinizi daha sağlıklı zamanlarda (geç saatte olabilir) ve onun kararlarını alarak yapmayı deneyin. “Sence kırmızı elma mı yeşil elma mı daha çok yenir , hangisini alalım?” gibi.
• İki yaşından önceki durumlarda istediği nesneyi kısa, net ve sade bir dil ile neden onun olamaycağını anlatın. Hikaye oluşturmak yerine gerçek bir dil ile olamayacağını söylemek gelecekteki isteklerini orantılanmasında etkili olacaktır. Örneğin; onun yanına eğilerek elindeki çatalı alırken “bu çatal biryere baatar ise canın yanabilir ve ben çok üzülürüm “ diyerek çatalı yavaşça yok etmek.
• İlgisini başka yöne kaydırın. Çocuğun keşif ve merak dönemlerinde ilgilendiği eşyalara alternatif nesneleri, müziği elinizde bulundurun. İlgisini çeken şeyleri belirleyip alternatifler sunun.
• Çok daha zor bir durumda iseniz ciddiyetinizi hiç kaybetmeden bir süre sizi göreceği şekilde ortamını ayırınız. Sonrasında sebep-sonuçlarını belirtiniz.
• Her zamanki ilkemiz gibi; sabırlı-kararlı-tutarlı olun.