0-6 YAŞ DÖNEMİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

0-6 YAŞ DÖNEMİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

0-6 yaş dönemi bireyin gelişiminde temel yapı taşlarının oluşması sebebiyle oldukça önem taşır. Bedensel, duygusal, zihinsel, sosyal, dil ve kişilik gelişimleri açısından baktığımızda en hızlı gelişimin yaşandığı yıllardır. Bireyin bu yıllarda edindiği kazanımlar ilerleyen dönemlerdeki  tutumlarını oluşturur. Bu nedenle bireye bakım vereninin yaklaşımı çok önemlidir. Sosyal çevresinde olan herkes  çocuğun yaşamında kalıcı izler bırakır.

   Araştırmalar, 0-6 yaş döneminde kazanılan davranışların ilerleyen dönemlerde  bireyin kişilik yapısını, inançlarını ve değer yargılarını çok büyük derecede etkilediğini göstermektedir. Bu nedenle yaş dönemi özelliklerinin bilinmesi, bilinçli bir yaklaşımın uygulanması gereklidir. Bu sırada da doğal olunması, çocukla dürüst bir iletişim kurulması şarttır.

Oral Dönem (0-1 yaş)

Bu dönemde bebek için en önemli hareket ağız kenarındaki nesneye odaklanmaktır. Her şeyi ağzına almaya çalışır çünkü dünyayı tanımak ve ihtiyaçlarını ifade edebilmek için bildiği tek yol budur. Eline geçen her şeyi ağzına alır, böylece nesneleri ve dünyayı tecrübe eder. Tecrübe edindiklerini ize hafızasına kaydeder. Bu dönemde anneye olan bağımlılık en üst seviyededir çünkü çocuğun bütün ihtiyaçlarını anne karşılar. Bu dönem emzirme dönemidir, bebek verme-alma olgusunu bu dönemde kavrar. Dikkat edilmesi gereken husus bebeğin emzirilme olgusundan ne uzak kalması ne de uzatılmasıdır. Her iki durumda çocuk, ilerleyen dönemlerde bu eksikliği farklı yansımalarla yaşayacaktır. Bu yansımalar genel bağımlılıklarla ortaya çıkabilir.

Dönemin başarılı şekilde çözümlenmesi güven duygusu gelişmiş ve buna bağlı olarak verme-alma yeteneklerinin kalıplaştığı bireyler meydana getirir.

Anal Dönem (1-3 yaş)

Bu dönemde haz ve ilgi anüste yoğunlaşır. Çocuk dışkı tutma ve bırakma davranışlarını yoğun biçimde kullanır. Anal dönem tuvalet eğitiminin ağır bastığı dönemdir. Çocuk dışkısını ve çişini kontrol altına alarak tutmayı dolayısıyla da boşaltımdan duyacağı hazzı ertelemeyi öğrenir. Ebeveynin tutumu anal dönemde önemlidir, aşırı baskı ve denetleme çocuğun cimri, aşırı mükemmeliyetçi,, titiz bir kişilik geliştirmesine; aşırı serbest bir tutum ise çocuğun savurgan, tatminsiz  bir kişilik geliştirmesine sebep olur. Anne teşvik edici olursa çocuk dışkılamanın önemini anlar ileride üretken ve yaratıcı olur. Çünkü anal dönem çocukla ebeveyn arasındaki mücadele dönemidir. İktidar  savaşını kontrollü şekilde çocuğun kazanmasına izin verilmelidir.

Fallik Dönem (3-6 yaş)

Çocuk bu dönemde genital bölgeyi tanımaya başlar. Erkek çocuk babasıyla özdeşim kurarken kız çocuk anneyi kopyalamakla meşguldür. Çocuk ebeveynin değer  ve ihtiyaçlarını kişiliğinin bir parçası haline getirir. Düne kadar bebek, çocuk gibi kavramlarla uğraşırken artık kız ve erkek ayrımının farkına varacaktır. Freud’un Oedipus karmaşası olarak adlandırdığı ebeveyne karşı olan cinsel duyguların aynı cinsten olana karşı ise düşmanca duyguların oluşmasıdır. Çocuk bu karmaşanın ya üstesinden gelir ya da bastırıp yaşam boyu kişiliğini etkileyen bir güç olarak bırakır.

3-6 yaş okul öncesi dönemdeki çocuklar beslenme , giyinme ve tuvalet ihtiyaçları için artık size daha az bağlıdırlar. Öğrenmeye eğilimleri yüksektir, kelime hazineleri bu dönemde çok hızlı gelişir. Çocuğunuzun iletişim kurmaya meraklı ve hevesli olduğunu sizde fark edeceksiniz. Bu dönemde çocuğun yetenek ve ilgilerinin gelişmesine fırsat verip, destekleyip, sorumluluk almasını sağlamak, çocuğun kendini güvenli ve değerli hissetmesi açısından önemlidir