DUYGULAR VE DUYGUSAL ZEKA...

DUYGULAR VE DUYGUSAL ZEKA

        İnsanı insan yapan temel  yapı taşı duygulardır.Amerikalı psikolog Dr.Daniel Goleman’a göre duygu,bir his ve bu hisse bağlı belirli düşünceler, psikolojik ve biyolojik haller ve bir dizi hareket eğilimi anlamında kullanılmaktadır.Onlarca duygudan bahsedebiliriz.                                                                Ancak belli başlı duygulardan söz edersek;

-Üzüntü:Keder ,acı,neşesizlik,yalnızlık,can sıkıntısı,umutsuzluk,mutsuzluk gibi kavramlarla bağlantılıdır.Aşırı derecede yaşandığında depresyon görülmektedir.

-Korku:Endişe,huzursuzluk,ürkeklik,çekinme,dehşet gibi kavramlarla bağlantılıdır.Aşırı derecede yaşandığında fobiler,panik duygusu ile ortaya çıkabilmektedir.

-Sevgi:Dostluk,güven,iyilik,hayranlık,muhabbet duygularıyla bağlantılıdır.Dozunda yaşanmadığında duygusal bağımlılık ile melankolik kişilik yapısı gözlenmektedir.

-Öfke:Kızgınlık,sinirlilik,agresyon,saldırganlık,düşmanlık gibi kavramlarla bağlantılıdır.Abartılı hali şiddet ve nefret doğurur.

-Utanç:Mahcubiyet,hayal kırıklığı,pişmanlık,küçük düşme,üzülme gibi kavramlarla ilişkilidir.

         John Mayer(Goleman 1996)kişilerin duygularını birbirinden farklı bakış açılarıyla ele alıp,farklı biçimlerde başa çıktıklarını gözlemlemiştir.Asıl olan bizi biz yapan duygularımızın var olması değil,nasıl ve hangi dozda yaşandığıdır.

         Sosyal bilimciler insan IQ’sunu (Bilişsel zeka)tam olarak neyin oluşturduğu konusunda fikir birliğine varamamakla birlikte bir çok uzman;bellek,sözcük dağarcığı,anlama,sorun çözme,soyut muhakeme,algılama,bilgi işleme,ve görsel motor becerileri içeren hem sözel hem de sözel olmayan yetenekleri belirleyen Wechsler zekâ ölçeği gibi standartlaştırılmış zeka testleri ile ölçülebileceği konusunda hemfikirler.

        Duygusal zeka (EQ)anlamı daha karışıktır.1980’lerin başında psikolog Dr. Reuven Baron duygusal zeka kavramını geliştirmeye başlamıştır.”Bir kişinin çevresel baskılarla ve isteklerle başa çıkmak için başarılı olma yetisinde duygusal,kişisel ve sosyal yeteneklerinin bir bütünüdür.”şeklinde tanımlamıştır.(Moller 1999)

         Peter Salovey ve John Mayer 1990’da duygusal zekayı şöyle tanımlamışlardır.”Bir kişinin kendisinin ve diğer kişilerin hislerini ve duygularını yansıtabilme,onları ayırt edebilme ve bu bilgiyi düşüncelerinde ve eylemlerinde kullanma becerisini içeren sosyal zekanın bir alt kümesidir.”                Daniel Goleman ,1995 yılında yayınlanan yazısında duygusal zeka “Kişinin kendi duygularını anlaması,başkalarının duygularına empati beslemesi ve duygularını yaşamı zenginleştirecek biçimde düzenleyebilmesi yetisi”olarak tanımlamıştır.

         Goleman’a göre başarı için önemli görülen 11 duygusal niteliği şöyle betimlemiştir:empati-duygularını ifade etme ve anlama-mizacını kontrol etme-bağımsızlık-uyum sağlayabilme-beğenilme-kişiler arası sorun çözme-sebat-sevecenlik-nezaket-saygı.

         Çocuklarımızın sağlıklı bir nesil olabilmesinin şartlarından bir tanesi onların bilişsel zeka gelişimlerinin en verimli olabilmesi kadar ,duygusal zekalarının da aynı oranda geliştirilmesidir.

Fiziksel ve duygusal sağlıklı gelişim,sağlıklı kişilik sahibi bireyler demektir.Ebeveynler olarak asıl yükümlülüğümüz bunu sağlamaktır.Bu hedef doğrultusunda tüm ebeveynlerin umutsuzluğa kapılmadan ,yılmadan,doğru uzmanlarla işbirliği yaparak çocukları üzerindeki doğru ebeveynlik rollerini tamamlamaları gerekmektedir.Ve bu imkansız değil sadece isteyin.