OKUL OLGUNLUĞU

OKUL OLGUNLUĞU

Bir çocuğun okula hazır olduğunu anlamak için,çocuğun fiziksel ,bilişsel,duygusal,davranışsal ,sosyal ve dil becerilerinin okulda başarılı olmaya yeterli olup olmadığına bakılmalıdır. Okul olgunluğu ile okula hazır olmak birbiriyle karıştırılmamalıdır. Okul olgunluğu çocuğun okuma,yazma ve rakamlar ile ilgili öğrenmeye hazır olması demektir. Genellikle çocuklar bu seviyeye 6 yaş civarında gelirler,çünkü öğrenmeye zemin hazırlayan bazı biyolojik süreçler bu yaş civarında tamamlanmaktadır. Ancak okul olgunluğuna ulaşmak yani öğretilen bilgileri alabilmeye hazır olmak çocuğun okula başlamaya hazır olduğu anlamına gelmez. Çünkü çocuk ,sadece akademik olarak değil ,sosyal ,duygusal olarak da okul ortamına uyum sağlayabilmelidir.Çoğu zaman akademik başarı sosyal ve duygusal gelişimin önüne geçebiliyor,ancak çocuk sosyal ve duygusal olarak okula uyum sağlayamazsa akademik yönden de başarılı olması güçtür.

    Çocuğun okula hazır olup olmadığını anlayabilmek için şu gelişimsel alanlara bakılmalıdır.

*Fiziksel sağlık ve hareket gelişimi

* Sosyal ve duygusal gelişim ;sıra bekleme ,grup ,ç,nde çalışma,empati,duygularını ifade etme,başkalarının duygularını anlama gibi.

*Öğrenmeye olan yaklaşım ; istekli ve meraklı olma

* Dil gelişimi ; Dinleme ,konuşma ,sözcük dağarcığı,yazma ve çizme becerileri

*Zihinsel gelişim ve okul öncesi dönemde kazandırılan bilgiler; Algılama ve farkındalık düzeyi,problem çözme yeteneği,renk,sayı,şekil gibi kavramlar.

*Davranışsal gelişim;  Arkadaşlarıyla uyum,özgüven,grupla uyum,başkalarına saygı ve sevgi çerçevesinde yaklaşımhakkını koruma ,başkalarının hakkına saygı gibi.

*Duygusal olgunluk ;

Duygusal olgunluğa sahip olup olmadığını şu kriterlere bakarak anlayabiliriz.

1-Kendine güven; çocuğunuz rahatsız olduğunda ya da yardıma ihtiyaç duyduğunda bunu rahatlıkla ifade edebilir mi? Kalabalık bir sınıf ortamına öğretmenin her çocuğa birebir ilgi gösterebilmesi mümkün olmayacağından çocuğunuzun tuvalet ihtiyacı olduğunda,iyi hissetmediğinde,arkadaşları tarafından   rahatsız edildiğinde bunu öğretmenine çekinmeden ifade edebilmelidir.

2- Ebeveynlerinden ayrılma ;Çocuğunuzun okula gitmek için sizden ayrılmakta zorlanıyor mu? Okulun başladığı ilk birkaç gün ağlama,ayrılmak istememe oldukça normaldir, ancak bu sürecin daha uzun sürmemesi gerekmektedir.

3- Kendine ait eşyaları koruyabilme; çocuğunuzun sırada hareket etmeden otaurabilir, ve belli bir süre dikkatini vererek dinleyebilir mi? Birinci sınıfta öğretmenler çocukların dikkat sürelerini de düşünerek sıklıkla kısa aralar verirler.Buna rağmen yerinde oturamayan ve sürekli ayakta dolaşan bir çocuk dikkat dağıtıcı olacaktır ve kabul görmeyecektir.

4- Problem çözme becerisi; çocuğunuz günlük hayatın içerisinde karşılaştığı problemlerini kendi başına çözebilir mi? Örneğin; silgisini unuttuğu için arkadaşının silgisini ödünç isteyebilir mi? Sizi araması gerektiğinde bunu öğretmenine söyleyebilir mi?

5- Bağımlı olmama; Çocuğunuzun kendi başına bir işi ( yazı ,resim,matematik vb…)bitirebilir mi? Yoksa sürekli olarak onay ya da yardım almak için öğretmenine mi gider?

6-Dikkatini sürdürebilme; Verilen bir görevi –ödevi bitirene kadar devam edebilir mi? Dikkatini sonuna kadar sürdürebilir mi? Yoksa pes edip başladığı işi yarıda mı bırakır?

   Son olarak okula hazır olmak için gerekli olan becerileri bir  ya da birkaç ay içinde kazanılabilecek beceriler değildir. Bu nedenle çocuğun okula hazırlık becerilerini kazanması için farklı alanlardaki gelişiminin çok erken yaşlardan başlayarak desteklenmesi gerekmektedir.

 Çocuğun okul olgunluğuna erişebilmesi için özerklik dönemine geçtiği 24 ay ve sonrasında doğru programlar uygulayan okul öncesi kurumlarda eğitim alarak donanması ,gelişimini bu konuda uzman kişiler elinde sürdürmesi önemlidir. Aynı zamanda ailenin de çocuğun gelişimine verdiği önem ve destek de çocuğunuzun okula hazır hale gelmesini ve okul dönemini başarıyla sürdürmesini sağlayacaktır.

 

Psikolog

Neslihan Zaimoğlu