ÇOCUKLARIN GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ

Çocukların gelişimi sıklıkla öngörülebilir aşamalardan geçerek gelişir. Fakat bu gelişimi etkileyen çevresel faktörler, ailenin çocuk yetiştirme stili, çocuğun kendi mizacı, deneyimi, çocuğun maruz kaldığı uyaranlar, doğum öncesi, doğum anında ve doğum sonrasında çıkam komplikasyonlar, içinde büyüdüğü kültür gibi birçok etken vardır. Ben bu yazıda çocukla ilgili genel beklentilerden bahsediyor olacağım.

Çocuğun gelişim dönemlerini bilmek çocuğun duygularını, düşüncelerini, davranışlarını anlamada çok önemlidir. Çocuğunuzda sizim sorun olarak gördüğünüz bir davranış aslında onun yaş döneminin bir özelliği olabilir ya da bir konuda geriden geldiğini düşündüğünüz çocuğunuz aslında beklediğiniz davranışı gösterecek yaş dönemine gelmemiş olabilir. Çocuğunuz gerçektende bir durumla alakalı destek almaya ihtiyacı olabilir ;eğer siz çocuğunuzun yaş dönemi özelliklerini bilirseniz erken fark edip müdahale etme şansınız olur.

2,3 YAŞ :

-Keşfederek, tüm duyularını kullanarak öğrenirler.

-Dil gelişimi hızlanır ve pek çok yeni sözcükler öğrenebilirler.

-Konuşmaları, şarkıları ve hikayeleri dinleyip anlayabilirler.

-Kişisel deneyimlerini ayrıntıya yer vermeden ana hatlarıyla anlatabilirler.

-Kendileriyle özdeşleştirebilecekleri karakterleri ve olayları olan hikayeleri dikkatini verme yeteneği artar.

-Sınıfta evde ve toplumda yazı farkındalığı artar, çeşitli bağlamlardaki yazıları fark etmeye başlar ve ne yazdığını sorar.

-Başkalarını tehlikeli davranışlar konusunda uyarır. (Kum atma!)

-Başka çocuklarla ilgilenir ve onun yaptığının aynısını yapar.

Stres altında kontrolünü kaybedebilirler.

-Oyun oynarken bazı yetişkinleri özellikle tercih ederler, onların yanında kendilerini daha güvende hissederler.

-Çeşitli bitkilerin ve hayvanların temel özelliklerini (ren,şekil ,büyüklük gibi) bilirler.

4 YAŞ :

-Daha karmaşık ve hayalci oyunlar oynamaya başlarlar ve bunu uzun süre devam ettirebilirler.

-El-göz koordinasyonundaki gelişmeler 4 yaşındaki çocukların yap-boz yapmalarını , küçük parçaları olan oyuncaklarla oynamalarını ve yardım almadan giyinip soyunmalarını sağlamaktadır.

-İstendiğinde farklı insanların, hayvanların ve objelerinin hareketlerini taklit ederler.

-Yetişkinler nesneleri adlandırdığında yeni kelimeler öğrenmeye devam ederler ve bağlamda kelimelerin anlamını çıkarma yeteneği gelişir.Yeni deneyimlerle ve sesli okunan resimli kitaplarla birçok yeni kelime de öğrenir.

-Bir grup sohbeti sırasında kendi sırasını beklemeyi önceki yıllara göre daha iyi bilir.

-Yoğun duyguları yönetirken daha çok kontrol sahibi olmak ve yetkin olmak için (örneğin acil servise gittikten sonra,oyuncak bebeklerle ve oyuncak hayvanlarla bu deneyimi defalarca oynayabilir) başa çıkma stratejilerini öğrenir.

-Sadece bir çocukla bağ kursa bile, akranlarıyla arkadaşlık kurmada gelişme gösterir. Başka çocukları memnun etmeye başlar.(Ali doğum günüme gelebilirsin , tamam mı?) 

5 YAŞ :

-Enerji doludur, aktif oyun ve ortamlar ister.

-Fermuar ve düğmelerini açıp kapamak için parmakalrını esnek bir biçimde kullanabilirler.

-Daha gerçekçi resimler yaparlar.

-Sözcükleri doğru telaffuz ederler, karmaşık ve bileşik cümleler kurarak konuşurlar.

-Başkaları tarafından kabul edilmek ve başkalarıyla arkadaş olmak isterler.

-Taşların farklı şekil ve büyüklüklerde olduğunu anlayabilir.(örneğin; büyük kayalar, çakıl taşları,kum,toprak)

-Duygularını ve sosyal durumları daha bağımsız idare edebilirler.Sakinleşmek için başka bir odaya gitmeye kendi kendilerine karar verebilirler veya bir çatışmayı çözmek için yetişkin yardımı almadan önce anlaşma ve uzlaşma gibi stratejiler deneyebilirler.

-Planlı ve doğaçlama hareketleri yapabilir ve dans sırasını uygulayabilir.

-Müziği belli amaçlar için kullanır.(dışarıdaki oyunlar için marş müziği açar, oyuncak bebeğe ninni söyler.)