NEŞE ERBERK ANAOKULLARI; DUYAN ÇOCUKLARLA İŞARET DİLİ EĞİTİMİ

KASIM 2011 tarihinde

NEŞE ERBERK ANAOKULLARI`nda  5-6 yaş gruplarında, İŞARET DİLİ EĞİTİMİbaşlamıştır.

Neşe Erberk Anaokulları olarak bu çalışmadaki amacımız; topluma duyarlı ve farkındalıkları yüksek çocuklar yetiştirmektir. Duyan çocuklarda, İŞARET DİLİ EĞİTİMİNİN, Dil, Bilişsel Duygusal Ve Sosyal Gelişimleri üzerinde birçok olumlu etkileri olduğu bilimsel olarak ispatlanmıştır.

Çalışmalarımızda bize destek veren Ozel eğitmenler ve tüm NEŞE ERBERK ANAOKULUvelilerimize gösterdikleri ilgi ve hassasiyet için teşekkür ederiz.

İŞARET DİLİ NEDİR?                            

İşaret dilleri, işitme engelli bireylerin kullandığı diller olup tıpkı konuşulan diller gibi doğal dillerdir. İşaret dili evrensel değildir ve her işitme engelli toplumunun kendine ait bir işaret dili vardır. Örneğin, Türkiye' de Türk İşaret Dili kullanılmaktadır. Konuşma dilleri aynı olan toplumların işaret dilleri farklı olabilir. Örneğin, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya'da İngilizce konuşulmasına rağmen bu ülkelerdeki işitme engelli bireylerin kullandığı işaret dilleri farklıdır.

 

 

DUYAN ÇOCUKLAR İÇİN İŞARET DİLİ ÖĞRENMEK FAYDALI MIDIR?

Yukarıda bahsedilen sonuçlardan sonra, duyan çocukların ikinci bir dil olarak işaret dili öğrenirken elde edeceği yararlar üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar, işaret dili öğrenmenin farklı alanlardaki etkileri üzerine yoğunlaşmıştır. Bu etkiler,

·Dil gelişimi üzerindeki etkiler

·Bilişsel gelişim üzerindeki etkiler

·Duygusal ve sosyal gelişim üzerindeki etkiler

Olmak üzere 3 grupta değerlendirilebilir.

DİL GELİŞİMİNE ETKİLERİ

Daniels (1994) yaptığı bir çalışmada, okul öncesi çağdaki duyan çocuklara bir süre boyunca Amerikan İşaret Dili öğretmiş ve bu eğitim sonunda bu çocukların ana dilindeki (İngilizce) kelimeleri daha iyi anlamaya başladığını göstermiştir.

Benzer bir çalışmada, anne babasından işaret gören 11 aylık duyan çocukların, 15 aylık olduklarında daha fazla kelimeyi anladıkları ve 2-3 yaşlarında daha fazla kelime ile daha uzun cümleler kurdukları gözlemlenmiştir (Goodwyn, Acredolo, & Brown, 2000).

İşaret dillerinin bir parçası olan parmak alfabesinin, okuma becerileri üzerinde olumlu etkileri bulunmuştur. İşaret dilindeki parmak alfabesini öğrenen okul öncesi ve okul çağındaki çocukların, dil ve okuma becerilerinin, işaret öğrenmeyen çocuklara göre daha ileri seviyede olduğu ortaya konulmuştur (Vernon, 1980; Koehler & Loyd, 1986; mcknight, 1979; Felzer, 1998).

            

(http://okulweb.meb.gov.tr/42/01/879584/T%C3%bcrk%20%C4%B0%C5%9Faret%20Dili%20Alfabesi.htm     sitesinden alınmıştır. Diğer harfler için bu siteden bilgi alınabilir.)

Birçok çalışma, işaret dili öğrenmenin okul öncesi çağdaki çocukların dil ve okuma becerileri üzerinde olumlu etki sağladığını göstermiştir (Vernon, 1980; Ellison, 1982; Felzer, 1998; Daniels, 1994, 1996, 2004; Heller, Manning, Pavur, & Wagner, 1998; Bruce, Snodgrass, & Salzman, 1999; Garcia, 1999). Örneğin, Daniels (1996) tarafından yapılan bir çalışma, işaretin de öğretildiği okul öncesi sınıflardaki duyan öğrencilerin daha büyük kelime hazinesine sahip olduğu ve bu bilgilerini anasınıfı çağına da taşındığını göstermiştir. Bu çalışmayla, böyle bir eğitimi almış çocukların harfleri ve kelimeleri tanımada, böyle bir eğitimi almamış çocuklara göre daha ileride olduğu da ortaya konulmuştur. Benzer şekilde, Deviveiros ve Mclaughlin (1982), işaret öğrenmenin, konuşulan dilde betimleyici sıfat ve zamir kullanımını olumlu etkilediğini göstermişlerdir. 

            BİLİŞSEL GELİŞİME ETKİLERİ

Capirci, Cattani, Rossini ve Volterra (1997) erken okul çağındaki İtalyan çocukları ile yaptığı bir çalışmada, onlara İtalyan İşaret Dili öğretmiş ve onların görsel-uzamsal kavramalarını test etmiştir. İki yıl boyunca verilen işaret dili eğitimi sonunda bu çocukların görsel-uzamsal kavramları ile uzamsal hafızaları ile ilgili testlerden, bu eğitimi almayan çocuklara göre daha yüksek skorlar aldıkları gözlenmiştir. Benzer sonuçlar, Daniels (1996) tarafından dil hafızası alanında ortaya konmuştur.

İşaret dili öğrenmenin IQ üzerinde de olumlu etkilerini gösteren bir takım çalışmalar yapılmıştır. Acredolo ve Goodwyn (2000) kendilerine 11 aylıktan itibaren anne babası tarafından işaret öğretilen duyan çocukları 2. Sınıfa gelene kadar takip etmiş ve onlara bu dönemde IQ testi vermiştir. Bu testten alınan sonuçları, hiç işaret öğrenmemiş çocuklarla karşılaştırdığında,işaret öğrenen çocukların diğer gruptan 12 puan daha fazla aldığını gözlemlemiştir.

 

 

            DUYGUSAL VE SOSYAL GELİŞİME ETKİLERİ

Çocukların yaşadığı problemlerin bir kısmı, istedikleri gibi iletişim kuramadıklarından kaynaklanabilmektedir. Acredolo ve Goodwyn (2002) duyan çocuklarına işaret öğreten anne babalardan aldıkları görüşlere göre, bu çocukların daha az öfke nöbeti geçirdiklerini, daha iyi sosyal beceriler kurduklarını ve dolayısıyla aile çocuk arasında daha bir iletişimin geliştiğini bildirmişlerdir. Bu görüşler, bazı araştırmacılar tarafından incelenmiş ve benzer sonuçlara ulaşılmıştır (Gongora & Farkas, 2009; Valloton, 2008).  Valloton (2008)'a göre işaret öğrenmek çocukların dil gelişimine olumlu katkıda bulunacağından aile ve çocuk arasında daha uzun konuşmaların oluşmasına ve çocukların stresli durumlarda ailesi ile daha etkin ve etkili bir şekilde iletişim kurmasına yardımcı olmaktadır.

Duyan çocuklara ikinci bir dil olarak işaret dili öğretmenin etkilerinden yukarıda kısaca bahsettik. Bununla ilgili, dünyada yapılmış ve hala yapılmakta olan çalışmalar mevcuttur. Ancak, bu çalışmaların çoğu İngilizce olarak yayınlanmaktadır. Bu konuyla ilgili web sitelerinin olduğu bir liste de aşağıda verilmiştir.

İŞİTME ENGELLİ ÇOCUKLAR İŞARET DİLİNİ NASIL ÖĞRENİR?

İşaret dillerinin çocuklar tarafından edinimi konuşma dillerinin edinimine benzemektedir. Doğuştan itibaren işaret dili öğrenen işitme engelli çocuklar bu dili tıpkı doğuştan itibaren bir konuşma dili öğrenen çocuklar gibi öğrenir ve benzer aşamalardan geçerler (Caselli, 1983, 1987; Volterra, 1981; Volterra & Caselli, 1985). Ancak, sözel işitsel olan konuşma dilleri ile karşılaştırıldığında, işaret dilleri görsel uzamsal özellikler taşımaktadır. Birçok araştırmacı, söz konusu bu farklılığı inceleyerek, bunun beraberinde getirdiği - özellikle zihinsel düzeydeki - etkileri araştırmıştır.

Amerikan İşaret Dili (American Sign Language - ASL) öğrenen doğuştan işitme engelli olan çocuklarla yapılan bir araştırmada, bu çocukların görsel-uzamsal kavramaları, konuşma dili öğrenen duyan çocuklarla karşılaştırılmıştır. Bir dizi test sonucunda, işaret dili öğrenen işitme engelli çocukların uzamsal kurgulama ve organizasyon ile yüz tanıma becerilerinde duyan çocuklardan daha ileride olduğu görülmüştür (Bellugi, O' Grady, Lillo-Martin, O' Grady, van Hoek, & Corina, 1990). Daha sonra, Parasnis, Samar, Bettger, ve Sathe (1996) tarafından yapılan benzer bir çalışmada bu sefer duyan çocuklar ile işaret dili bilmeyen işitme engelli çocuklar karşılaştırılmış ve iki grup arasında bir fark görülmemiştir. Bu durum, görsel-uzamsal yeteneklerin gelişmesinin işitme engelliliği ile ilgili olmadığını, aksine görsel-uzamsal nitelikte olan bir işaret dili öğrenmenin sonucunda ortaya çıktığını desteklemektedir.

İşaret dili öğrenmenin beraberinde getirdiği etkilerden bir tanesi de işitme engelli anne babaya sahip duyan çocuklardan gelmektedir. Bu çocuklar, doğdukları andan itibaren çevrelerinden bir konuşma dili öğrenirlerken anne babalarından bir işaret dili bilgisi almaktadırlar. Daniels (1993) tarafından yapılan bir çalışmada bu çocuklarla kelime testi verilmiş ve sadece konuşma dili öğrenen çocuklardan daha yüksek sonuçlar aldıkları gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, işaret dili bilgisinin konuşma dili becerilerinin edinilmesine olumlu katkı sağladığı ortaya konuşmuştur.

İŞARET DİLİ ÖĞRENEN DUYAN BİR ÇOCUĞUN KONUŞMASI GERİLER Mİ?

Bu konuyla ilgili olarak araştırmacılar Linda Acredolo ve Susan Goodwyn (1993) bir çalışma yapmışlar ve 32 duyan aileye işaret dili eğitimi vererek 11 aylıktan itibaren duyan çocuklarıyla işaret kullanmalarını istemişlerdir. Bu çocuklar 2 yaşına geldiklerinde, anne babası tarafından işaret kullanılmayan çocuklarla karşılaştırılmışlar ve işaret yapılan gruptaki çocukların konuşma dilinde daha çok kelime bilgisine sahip oldukları gözlemlenmiştir.

Beyza Sümer

Beyza.sumer@mpi.nl

Radboud Universitesi Nijmegen, Hollanda

 

Max Planck Psikolojik Dilbilim Enstitüsü, Hollanda

 

Www.signingtime.com/faqs/benefits-of-signing

 

Www.eurekalert.org/pub_releases/2001-11/ps-sle112001.php

 

Http://www.deafhomeschool.com/study/languages/aslhearing.html

 

Http://www.educationupdate.com/archives/2005/september/html/Feat-signlang.html

 

Http://www.lifeprint.com/asl101/topics/benefits_of_learning_how_to_sign.htm

 

Http://www.australianbabyhands.com/information-for-parents/benefits-of-teaching-baby-sign-language/

 

Http://www.education.com/magazine/article/Sign_Language/

Referanslar:

 

Acredolo, L. And S. Goodwyn, Baby Signs: How to Talk with Your Baby Before Your Baby Can Talk. 2002, Chicago: Contemporary Books.

 

Bellugi, U, O'Grady, L., Lillo-Martin, D, O'Grady, M., van Hoek, K., & Corina, D. (1990). Enhancement of spatial cognition in hearing and deaf children. In V. Volterra & C. Erting (Eds.), From gesture to language in hearing children and deaf children. New York: Springer Verlag.

 

Bruce, C., Snodgrass, D., & Salzman, J. A. (1999, October). A tale of two methods: Melding Project Read and Guided Reading to improve at-risk students’ literacy skills. Paper presented at the annual meeting of the Mid-Western Educational Research Association, Chicago, IL.

 

Capirci, O., Cattani, A., Rossini, P., & Volterra, V. (1997). La lingua dei segni come seconda lingua nella scuola elementare. Psicologia clinica dello sviluppo, 1(2), 301-311.

 

Caselli, M. C. (1983). Communication to language: Deaf children's and hearing children's development compared. Sign Language Studies, 39, 113-114.

 

Daniels, M. (1993). ASL as a possible factor in the acquisition of English for hearing children. Sign Language Studies, 78, 25-30.

 

Daniels, M. (1994). Words more powerful than sound. Sign Language Studies, 83, 155-166

Daniels, M., Happy hands: The effect of ASL on hearing children’s literacy. Reading Research and Instruction, 2004. 44(1): p. 86-100.

 

Deviveiros, C. E., & mclaughlin, T. F. (1982). Effects of manual sign use on the expressive language of four hearing kindergarten children. Sign Language Studies, 35, 169-177.

Ellison, G. (1982). Hand to hand: The joy of signing among hearing children. Young Children, 37(4), 53-58.

 

Felzer, L., A multisensory reading program that really works. Teaching and Change, 1998. 5: p. 169-183.

 

Garcia, J. (1999). Sign with your baby. Bellingham, WA: Stratton Kehl Publications, Inc.

Gongora, X. And C. Farkas, Infant sign language program effects on synchronic mother-infant interactions. Infant Behavior & Development, 2009. 32: p. 216-225.

 

Goodwyn, S. And L. Acredolo, Symbolic gesture versus word: Is there a modality advantage for onset of symbol use? Child Development, 1993. 64(3): p. 688-701.

 

Goodwyn, S., L. Acredolo, and A.L. Brown, Impact of symbolic gesturing on early language development. Journal of Verbal and Nonverbal Behavior, 2000. 24(2): p. 81-103.

 

Goodwyn, S., L. Acredolo, and A.L. Brown, Impact of symbolic gesturing on early language development. Journal of Verbal and Nonverbal Behavior, 2000. 24(2): p. 81-103.

 

Heller, I., et al., Let’s all sign! Enhancing language development in an inclusive preschool. Teaching Exceptional Children, 1998. 30(3): p. 50-53. 18.

 

Koehler, L. And L. Loyd, Using fingerspelling/manual signs to facilitate reading and spelling, in Biennial Conference of the International Society for Augmentae and Alternae Communication. 1986: Cardiff, Wales.

 

Mcknight, J., Using the manual alphabet in teaching reading to learning disabled children. Journal of Learning Disabilities, 1979. 12: p. 581-584.

 

Parasnis, I., Samar, V, Bettger, J. G., & Sathe, K. (1996). Does deafness lead to enhancement of visual spatial cognition in children? Negae evidence from deaf nonsigners. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 1(2), 145-152.

 

Vallotton, C., Infants take self-regulation into their own hands. Zero To Three, 2008. 29: p. 29-34.

 

Vernon, M., et al., Using sign language to remediate severe reading problems. Journal of Learning Disabilities, 1980. 13: p. 215-218.

 

Volterra, V. & Caselli, M.C. (1985). From gestures and vocalizations to signs and words. In W. Stokoe & V. Volterra (Eds.) SLR' 83 (pp. 154-180). Silver Spring, MD: Linstok.

 

Volterra, V. (1981). Gestures, signs, and words at two years: When does communication become language? Sign Language Studies, 33, 351-362.